Ten rozdział zawiera informacje na temat sprzętu potrzebnego do uruchomienia Debiana. Znajdują się tu także odnośniki do dalszych informacji na temat sprzętu obsługiwanego przez GNU i Linuksa.
Debian nie wnosi dodatkowych wymagań sprzętowych ponad te, które posiadają
jądro Linuksa i narzędzia GNU. Dlatego każda architektura lub platforma, na
którą zostało przeniesione jądro Linuksa, libc, gcc, i tym
podobne, oraz na którą istnieje wersja Debiana, umożliwia jego działanie.
W naszym zestawie dyskietek instalacyjnych są jednak pewne ograniczenia dotyczące obsługiwanego sprzętu. Być może niektóre architektury obsługiwane przez Linuksa mogą nie mieć odpowiadających im dyskietek instalacyjnych. Jeśli tak jest, być może będziesz musiał/musiała utworzyć specjalny dysk instalacyjny (patrz Zamiana jądra na dyskietce Rescue Floppy, Rozdział 9.3) lub skorzystać z instalacji sieciowej.
Zamiast opisywać różne konfiguracje sprzętu, które są obsługiwane w architekturze Intel x86, ten rozdział zawiera ogólne informacje i odnośniki do miejsc, w których można znaleźć ich więcej.
Debian 2.2 obsługuje sześć architektur: komputery zgodne z Intel x86, maszyny Motorola 680x0 jak Atari, Amiga, oraz Makintosze, maszyny DEC Alpha, maszyny Sun SPARC, maszyny ARM i StrongARM oraz niektóre maszyny IBM/Motorola PowerPC, w tym CHRP, PowerMac i PReP. Architektury te nazywamy tu odpowiednio: i386, m68k, alpha, sparc, arm i powerpc.
Ten dokument opisuje instalację dla architektury i386. Jeśli szukasz
informacji na temat innych architektur, zobacz strony Debian-Ports.
Kompletne informacje na temat obsługiwanych urządzeń peryferyjnych można
znaleźć w Linux Hardware
Compatibility HOWTO. Ten rozdział opisuje jedynie podstawy.
Obsługiwane są prawie wszystkie procesory zgodne z x86, w tym procesory AMD i Cyrix. Obsługiwane są także nowsze procesory Athlon oraz K6-2 i K6-3. Jednak Linux nie będzie działał na procesorach 286 lub starszych.
Magistrala systemowa to część płyty głównej, która pozwala procesorowi komunikować się z peryferiami, na przykład z pamięciami masowymi. Komputer musi używać magistrali ISA, EISA, PCI, Architektury Microchannel (MCA, używanej w serii PS/2 IBM-a), lub VESA Local Bus (VLB, czasem zwanej VL bus).
Na konsoli powinieneś/powinnaś używać karty grafiki zgodnej z VGA. Prawie każda nowoczesna karta grafiki spełnia ten wymóg. Archaiczne standardy jak CGA, MDA lub HGA również powinny działać, zakładając, że nie potrzebujesz obsługi X11. Zauważ, że X11 nie jest używany podczas opisanego w tym dokumencie procesu instalacji.
Obsługa Debiana dla interfejsów graficznych jest ograniczona możliwościami
systemu XFree86 X11. Nowsze sloty grafiki AGP są właściwie modyfikacją PCI, a
większość kart AGP będzie dobrze działała z XFree86. Szczegóły na temat
obsługiwanych magistral, kart, monitorów i urządzeń wskaźnikowych można znaleźć
pod adresem http://www.xfree86.org/. Debian 2.2
jest rozprowadzany z X11 w wersji 3.3.6.
Laptopy także są obsługiwane. Są one często specjalizowane lub zawierają
niekompatybilny sprzęt. Aby sprawdzić, czy dany model laptopa dobrze pracuje
pod kontrolą systemu GNU/Linux, przejrzyj Linux Laptop
pages.
Obsługa wielu procesorów -- zwana także ``symmetric multi-processing'' lub SMP -- jest obsługiwana przez tą architekturę. Jednak standardowe jądro Debiana 2.2 nie obsługuje SMP. Nie powinno to przeszkodzić instalacji, gdyż standardowe, jednoprocesorowe jądro powinno uruchomić się na komputerze wieloprocesorowym; jądro po prostu użyje pierwszego procesora.
Aby wykorzystać zalety posiadania wielu procesorów powinieneś/powinnaś wymienić
standardowe jądro Debiana. Jest to opisane w rozdziale Kompilowanie nowego jądra,
Rozdział 8.5. W tym momencie (wersja jądra 2.2.19) obsługę SMP włącza się
wybierając opcję ``symmetric multi-processing'' w części `General''
konfiguracji jądra. Jeśli będziesz kompilować programy w systemie
wieloprocesorowym, zwróć uwagę na flagę -j w dokumentacji
make(1).
Istnieją cztery różne nośniki, które mogą zostać użyte do instalacji Debiana: dyskietki, CD-ROMy, lokalne partycje dysku lub sieć. Różne części tej samej instalacji mogą używać różnych sposobów: opiszemy to w rozdziale Metody instalacji Debiana, Część 5.
Instalacja z dyskietek jest popularna, choć zazwyczaj najmniej pożądana. Jednakże w wielu przypadkach będziesz zmuszony/zmuszona wykonać pierwszy start systemu z dyskietki, używając Rescue Floppy. Zazwyczaj będzie potrzebna dyskietka wysokiej gęstości (1440 kilobajtów) 3 i pół calowa. Są również dostępne dyskietki instalacyjne podwójnej gęstości 5,25 cala (1200 KB).
Dla niektórych architektur można także przeprowadzić instalację z CD-ROMu. Na maszynach, na których można załadować system z CD-ROMu, można przeprowadzić instalację w ogóle nie używając dyskietek. Nawet, jeśli Twój system na to nie pozwala, możesz do instalacji użyć CD-ROMu w połączeniu z innymi metodami po uprzednim załadowaniu systemu z innego nośnika; patrz Ładowanie i/lub instalacja z CD-ROM-u, Rozdział 6.4.
Obsługiwane są zarówno CD-ROMy SCSI jak i IDE/ATAPI. Dodatkowo dyskietki
instalacyjne obsługują wszystkie niestandardowe interfejsy CD obsługiwane przez
Linuksa (jak np. napędy Mitsumi i Matsushita). Jednak modele te będą wymagały
do działania specjalnych parametrów startowych, poza tym jest mało
prawdopodobne, że uda się z takich napędów wystartować system. Linux CD-ROM
HOWTO zawiera dokładne informacje na temat używania CD-ROMów w
Linuksie.
Inną opcją jest instalacja z lokalnego dysku. Jeśli masz wolne miejsce na partycjach innych niż te, na które chcesz zainstalować system, jest to z pewnością dobra metoda. Na niektórych platformach istnieją nawet specjalne programy instalacyjne, służące do ładowania Linuksa z AmigaOS, TOS lub MacOS.
Ostatnią opcją jest instalacja sieciowa. Możesz zainstalować system przez HTTP lub NFS. Inną opcją jest instalacja bezdyskowa przy użyciu ładowania systemu z sieci i montowania przez NFS wszystkich lokalnych systemów plików -- prawdopodobnie będzie do tego potrzebne co najmniej 16MB RAM. Po zainstalowaniu systemu podstawowego można zainstalować resztę przez każdy rodzaj połączenia sieciowego (w tym PPP), poprzez FTP, HTTP lub NFS.
Bardziej szczegółowe opisy tych metod jak i wskazówki dotyczące wyboru najlepszej metody znajdują się w rozdziale Metody instalacji Debiana, Część 5. W dalszej części tego rozdziału znajdują się informacje, dzięki którym możesz upewnić się czy urządzenie, z którego zamierzasz ładować i instalować system, jest obsługiwane przez program instalacyjny Debiana.
Dyski startowe Debiana zawierają jądro, które zostało zbudowane w taki sposób, aby zmaksymalizować ilość systemów na jakich może działać. Niestety zwiększa to jego rozmiary, a jądro zawiera mnóstwo sterowników, które nigdy nie zostaną użyte (z rozdziału Kompilowanie nowego jądra, Rozdział 8.5 możesz nauczyć się jak własnoręcznie zbudować jądro). Jednak obsługa największej możliwej ilości urządzeń jest potrzebna by upewnić się, że Debian może być zainstalowany w wielu konfiguracjach sprzętu.
Ogólnie rzecz biorąc, system instalacji Debiana obsługuje dyskietki, napędy IDE, dyskietki IDE, urządzenia IDE na porcie równoległym, napędy i kontrolery SCSI. Obsługiwane systemy plików obejmują między innymi: MINIX, FAT, rozszerzenia Win-32 FAT (VFAT), (zwróć uwagę, że NTFS nie jest obsługiwany przez system instalacyjny; można dodać jego obsługę później, jak to opisano w rozdziale Kompilowanie nowego jądra, Rozdział 8.5).
Zamiast opisywać obsługiwany sprzęt dużo łatwiej jest opisać sprzęt, który nie jest obsługiwany przez system ładowania Debiana.
Obsługiwane są interfejsy dysków emulujące interfejs twardych dysków ``AT''
zwane często MFM, RLL, IDE, lub ATA. Bardzo stare kontrolery twardych dysków
używane w komputerze IBM XT są obsługiwane tylko jako moduł. Są obsługiwane
kontrolery dysków SCSI wielu różnych producentów. Więcej szczegółów można
znaleźć w Linux Hardware
Compatibility HOWTO.
Nie są obsługiwane napędy IDE SCSI i niektóre kontrolery SCSI, w tym
Twój komputer musi mieć co najmniej 12MB pamięci i 64MB wolnego miejsca na twardym dysku. Jeśli chcesz zainstalować sensowną ilość oprogramowania, włączając w to System X Window oraz programy dla programistów i biblioteki, będzie potrzebne co najmniej 300 MB. W miarę kompletna instalacja zajmuje około 800 MB. Aby zainstalować wszystko, co jest dostępne w Debianie, będzie potrzebne około 2 GB. W zasadzie nie ma sensu instalować wszystkiego, ponieważ niektóre z pakietów kolidują z innymi.
Linux obsługuje wiele różnych urządzeń jak myszy, drukarki, skanery, modemy,
karty sieciowe, urządzenia PCMCIA, itp. Jednak żadne z tych urządzeń nie jest
wymagane do instalacji systemu. Ten rozdział zawiera informacje na temat
urządzeń nie obsługiwanych przez system instalacyjny, mimo tego, że
mogą być one obsługiwane przez Linuksa. Sprawdź w Linux Hardware
Compatibility HOWTO czy twój sprzęt jest obsługiwany przez Linuksa.
Niektóre karty sieciowe nie są obsługiwane przez system instalacyjny Debiana
(mimo, że Linux je obsługuje), w tym karty i protokoły AX.25, karty 3Com
EtherLink Plus (3c505) i EtherLink16 (3c507);, karty NI5210, zwykłe karty
NE2100, karty NI6510 i NI16510 EtherBlaster, karty SEEQ 8005, karty Schneider
& Koch G16, karty Ansel Communications EISA 3200 i wbudowane karty Zenith
Z-Note. Karty sieciowe Microchannel (MCA) nie są obsługiwane przez standardowy
system instalacji, ale sprawdź stronę Linux on MCA, gdzie
znajdują się nieoficjalne obrazy dyskietek, a także archiwa listy dyskusyjnej Linux
MCA. Sieci FDDI także nie są obsługiwane przez dyski instalacyjne,
tak protokoły jak i urządzenia.
Jeśli chodzi o ISDN, to protokół D-channel dla (starego) niemieckiego 1TR6 nie jest obsługiwany. Karty Spellcaster BRI ISDN także nie są obsługiwane przez system instalacyjny.
Urządzenia dźwiękowe nie są obsługiwane domyślnie, ale tak jak to nadmieniono powyżej, rozdział Kompilowanie nowego jądra, Rozdział 8.5 zawiera informacje na temat własnoręcznego budowania jądra.
Jest obecnie kilku producentów, którzy sprzedają komputery z zainstalowanym
Debianem lub innym systemem GNU/Linux. Możesz zapłacić za taki przywilej
więcej, ale dzięki temu można być spokojnym, że sprzęt jest dobrze obsługiwany
przez Linuksa. Jeśli musisz kupić maszynę z zainstalowanym systemem Windows,
uważnie przeczytaj licencję, być może uda się ją odrzucić i uzyskać od
sprzedawcy zwrot pieniędzy. Szczegóły pod adresem http://www.linuxmall.com/refund/.
Niezależnie od tego, czy kupujesz system z zainstalowanym Linuksem, czy nawet używany system, nadal ważne jest, aby sprawdzić, czy sprzęt jest obsługiwany przez jądro Linuksa. Sprawdź, czy sprzęt występuje w listach, do których odnośniki umieszczone są powyżej. Niech Twój sprzedawca (o ile jest taki) wie, że kupujesz sprzęt dla Linuksa. Wspomagaj dystrybutorów, którzy wspomagają Linuksa.
Niektórzy producenci sprzętu po prostu nie chcą nam powiedzieć jak pisać sterowniki do ich urządzeń. Inni nie chcą dać nam dostępu do dokumentacji bez zgody na nieujawnianie, co nie pozwoliłoby na opublikowanie kodu źródłowego Linuksa. Jednym z przykładów jest system dźwięku DSP laptopów IBM użyty w jednym z ostatnich systemów ThinkPad -- w niektórych z nich podobnie został potraktowany modem. Innym przykładem jest niestandardowy sprzęt w starej serii Makintoszy.
Jako, że nigdy nie uzyskaliśmy dostępu do dokumentacji na temat tych urządzeń, po prostu nie działają one pod Linuksem. Możesz pomóc prosząc producenta takiego sprzętu o wydanie dokumentacji. Jeśli poprosi o to wystarczająco wiele osób, zrozumieją że społeczność oprogramowania wolnodostępnego jest ważnym rynkiem.
Niepokojącą tendencją jest pojawianie się modemów i drukarek tylko dla Windows. W niektórych przypadkach są one specjalnie zaprojektowane pod obsługę Microsoft Windows i noszą miano ``WinModem'' lub ``Wykonane specjalnie do pracy w Windows''. Robi się tak zazwyczaj poprzez usunięcie z nich procesora i przesunięcie jego zadania do sterownika Windows, który jest wykonywany przez procesor komputera. W ten sposób sprzęt jest tańszy, ale oszczędności często nie przechodzą na użytkownika, a urządzenie może być nawet sprzedawane drożej niż jego odpowiednik z zachowaną ``inteligencją''.
Powinno się unikać sprzętu ``tylko dla Windows'' z dwóch powodów. Po pierwsze producenci zazwyczaj nie udostępniają dokumentacji potrzebnej do napisania sterownika dla Linuksa. Zazwyczaj sprzęt i jego interfejs programowy jest niestandardowy, a dokumentacja nie jest dostępna bez umowy o nie ujawnianiu, o ile w ogóle istnieje. Uniemożliwia to ich użycie dla oprogramowania wolnodostępnego, ponieważ jego twórcy udostępniają kod źródłowy swoich programów. Po drugie, jeśli z urządzenia usunie się jego wewnętrzny procesor, cała praca spada na system operacyjny, który musi ją wykonywać często w czasie rzeczywistym, co powoduje, że procesor w czasie obsługi urządzenia nie może wykonywać innych programów. Jako że typowy użytkownik Windows nie uruchamia na swoim komputerze tylu zadań jednocześnie, co użytkownik Linuksa, producenci mają nadzieję, że użytkownicy nie zauważą obciążenia, jakie ich sprzęt nakłada na system. Jednak każdy system wielozadaniowy, nawet Windows 95 czy NT, cierpi z powodu obniżonej wydajności przy takich urządzeniach.
Możesz pomóc w tej sytuacji zachęcając producentów do wydawania dokumentacji i
innych informacji niezbędnych do oprogramowania ich sprzętu, ale najlepszą
strategią jest po prostu unikanie tego typu sprzętu dopóki nie zostanie
uwzględniony w Linux Hardware
Compatibility HOWTO.
Jeśli poprosisz w sklepie komputerowym o pamięć z kontrolą parzystości, prawdopodobnie otrzymasz moduły z wirtualną parzystością, zamiast z prawdziwą parzystością. SIMMy z wirtualną parzystością można zazwyczaj (ale nie zawsze) rozpoznać po dodatkowym, mniejszym układzie scalonym. Moduły pamięci z wirtualną parzystością działają dokładnie jak te bez kontroli parzystości. Nie potrafią one określić czy występuje błędny bit pamięci na płytach głównych, które obsługują kontrolę parzystości. Nie płać za moduły z wirtualną parzystością więcej, niż za moduły bez kontroli parzystości. Jednak spodziewaj się większej ceny za moduły SIMM z kontrolą parzystości, bo tak na prawdę płaci się tam za dodatkowy bit pamięci na każde 8 bitów.
Jeśli chcesz uzyskać kompletne informacje na temat pamięci RAM dla architektury
Intel x86, i jaką pamięć najlepiej kupować, przeczytaj PC
Hardware FAQ.
porridge@pandora.info.bielsko.pl